Những con số trên dụng cụ y khoa và ý nghĩa của chúng
Trong quá trình đi thực tập hàng ngày chúng ta thường gặp một số dụng cụ Y khoa nhưng trên đó có một số ký hiệu , các chỉ số chúng ta chưa biết . Lê Sáng xin sưu tập và tổng hợp lại một số chỉ số và con số để bạn đọc tham khảo .
Nội khí quản (Endotracheal tube).
“Nội khí quản số 8” => “số 8” nói lên điều gì?
“Số 8” nói lên kích thước (đường kính) của nội khí quản.
08 là 08mm
Nội khí quản có 2 đường kính:
--- Đường kính trong: đo bên trong lòng ống.
--- Đường kính ngoài: đo bên ngoài ống.
Vậy:
NKQ số 8 = 8 mm => là đường kính trong hay ngoài.?
Nếu nhìn rõ trên NKQ thì mình sẽ thấy ID = 8.0

ID: Inner Diameter (Đường kính trong)
OD: Outer Diameter (Đường kính ngoài)
=> Số 08 muốn nói lên đường kính trong lòng ống NKQ = 8 mm
Nếu nhìn kỹ trên NKQ sẽ thấy OD = 10.7 mm
Không dùng số 10.7 này đặt tên cho NKQ.

Hình này là những thông số đầy đủ.
Bơm tiêm và kim tiêm (Syringes & needles)

Đây là thông số của bộ ”bơm & kim tiêm 01cc”

Đây là thông số của bộ ”bơm & kim tiêm 05cc”

Đây là thông số của bộ ”bơm & kim tiêm 10cc”

“Bơm tiêm 5cc”
5cc = 5 cubic centimetre = 5 milliliter
=> Dùng thể tích có thể chứa đựng đặt tên cho bơm tiêm
Kim tiêm được mô tả:
01.Độ lớn của kim: Đơn vị đo là gauge (G)
--- Đường kính trong (inner diameter = ID)
--- Đường kính ngoài (Outer diameter = OD)

Số G càng cao thì kim tiêm càng nhỏ.
Ngược lại số G càng nhỏ thỉ kim tiêm càng lớn.
Đơn vị đo lường này thật khó tưởng tượng.
Có một bản đổi tương đương qua đơn vị inch hoặc mm
VD: kim 18G
--- Đường kính trong (inner diameter = ID) = 0.838 mm = 0.0330 inch
--- Đường kính ngoài (Outer diameter = OD) = 1.270 mm = 0.0500 inch

02.Độ dài của kim: Đơn vị đo là inches (“)
Kim 23G x 1”
23G = 23 gauge
1” = 1 inch = 2.54 cm
Kim chọc dò tủy sống
VD 02 kích thước kim như sau:

0.70 mm = 22 G
88 mm = 3 ½ ”

0.90 mm = 20 G
88 mm = 3 ½ ”
Kết luận cho phần bơm tiêm và kim tiêm:
Bơm tiêm được mô tả bằng thể tích (ml) => dễ tưởng tượng
Kim tiêm được mô tả:
--- Độ lớn = gauge => khó tưởng tượng
--- Độ dài = inch => dễ tưởng tượng

Đây là thông số của bộ ”bơm & kim tiêm 01cc”

Đây là thông số của bộ ”bơm & kim tiêm 05cc”

Đây là thông số của bộ ”bơm & kim tiêm 10cc”

“Bơm tiêm 5cc”
5cc = 5 cubic centimetre = 5 milliliter
=> Dùng thể tích có thể chứa đựng đặt tên cho bơm tiêm
Kim tiêm được mô tả:
01.Độ lớn của kim: Đơn vị đo là gauge (G)
--- Đường kính trong (inner diameter = ID)
--- Đường kính ngoài (Outer diameter = OD)

Số G càng cao thì kim tiêm càng nhỏ.
Ngược lại số G càng nhỏ thỉ kim tiêm càng lớn.
Đơn vị đo lường này thật khó tưởng tượng.
Có một bản đổi tương đương qua đơn vị inch hoặc mm
VD: kim 18G
--- Đường kính trong (inner diameter = ID) = 0.838 mm = 0.0330 inch
--- Đường kính ngoài (Outer diameter = OD) = 1.270 mm = 0.0500 inch

02.Độ dài của kim: Đơn vị đo là inches (“)
Kim 23G x 1”
23G = 23 gauge
1” = 1 inch = 2.54 cm
Kim chọc dò tủy sống
VD 02 kích thước kim như sau:

0.70 mm = 22 G
88 mm = 3 ½ ”

0.90 mm = 20 G
88 mm = 3 ½ ”
Kết luận cho phần bơm tiêm và kim tiêm:
Bơm tiêm được mô tả bằng thể tích (ml) => dễ tưởng tượng
Kim tiêm được mô tả:
--- Độ lớn = gauge => khó tưởng tượng
--- Độ dài = inch => dễ tưởng tượng
Găng tay phẩu thuật
Nếu không có lý do gì đặc biệt thì lần đầu tiên sử dụng đến găng tay là lúc thực tập môn “Giải Phẩu Học” (năm thứ 02 Đại Học).
Găng tay có nhiều kích thước cho nhiều người với bàn tay lớn nhỏ khác nhau:
Số 6, 6 ½ , 7, 7 ½ , 8, 8 ½ , 9 …
Chính mình đã biết rất rõ bàn tay của mình lớn cỡ nào rồi. Vây phải mua đôi găng tại số mấy cho mình đây.?
Vài hình ảnh về “găng tay phẩu thuật”

Một chiếc găng tay phải số 7 ½

Như hình trên là găng tay số 7 ½
Con số đó là gì.?
Đó là những con số mô tả kích thước khi đo 01 vòng quanh bàn tay, với đơn vị là inch.
=> Vậy găng tay số 7 ½ là:
--- Găng tay có kích thước vòng quanh bàn tay là 7.5 inch.
=> Và bạn có thể tự đo bàn tay của bạn để chọn găng tay với số thích hợp.

Tóm lại: 7 ½ = 7.5 inches
Kích thước này được đo vòng quanh bàn tay.
Nếu không có lý do gì đặc biệt thì lần đầu tiên sử dụng đến găng tay là lúc thực tập môn “Giải Phẩu Học” (năm thứ 02 Đại Học).
Găng tay có nhiều kích thước cho nhiều người với bàn tay lớn nhỏ khác nhau:
Số 6, 6 ½ , 7, 7 ½ , 8, 8 ½ , 9 …
Chính mình đã biết rất rõ bàn tay của mình lớn cỡ nào rồi. Vây phải mua đôi găng tại số mấy cho mình đây.?
Vài hình ảnh về “găng tay phẩu thuật”

Một chiếc găng tay phải số 7 ½

Như hình trên là găng tay số 7 ½
Con số đó là gì.?
Đó là những con số mô tả kích thước khi đo 01 vòng quanh bàn tay, với đơn vị là inch.
=> Vậy găng tay số 7 ½ là:
--- Găng tay có kích thước vòng quanh bàn tay là 7.5 inch.
=> Và bạn có thể tự đo bàn tay của bạn để chọn găng tay với số thích hợp.

Tóm lại: 7 ½ = 7.5 inches
Kích thước này được đo vòng quanh bàn tay.
Kim & Chỉ Khâu
(Suture Needle)

Kim – chỉ khâu dính liền.
Kim – chỉ khâu rời.
Kim khâu có nhiều hình dáng và kích thước.
Chỉ khâu hấp thu và chỉ khâu không hấp thu.
Chỉ khâu cũng có đường kính lớn nhỏ khác nhau.
Sau đây là một “kim & chỉ khâu dính liền” được dùng để khâu cố định chân CVC với da, hình ảnh như sau:
Cái tên mà nhiều người gọi nó là “Tép kim-chỉ Silk 2-0”
Bạn có thể hiểu hết những con số trên đó.?
Sau đây là vài hình ảnh, giúp làm rõ thêm.


Bây giờ trở lại “Tép kim-chỉ Silk 2-0”
Sợi chỉ (suture):
Chiều dài: 75cm (30”) => chiều dài sợi chỉ = 75 cm = 30 inch
Đường kính: 3 (2/0) => số này nói lên đường kính sợi chỉ => chưa tưởng tượng được đường kính sợi chỉ bằng bao nhiêu nếu không có bảng đổi.
(Suture Needle)

Kim – chỉ khâu dính liền.
Kim – chỉ khâu rời.
Kim khâu có nhiều hình dáng và kích thước.
Chỉ khâu hấp thu và chỉ khâu không hấp thu.
Chỉ khâu cũng có đường kính lớn nhỏ khác nhau.
Sau đây là một “kim & chỉ khâu dính liền” được dùng để khâu cố định chân CVC với da, hình ảnh như sau:
Cái tên mà nhiều người gọi nó là “Tép kim-chỉ Silk 2-0”
Bạn có thể hiểu hết những con số trên đó.?
Sau đây là vài hình ảnh, giúp làm rõ thêm.


Bây giờ trở lại “Tép kim-chỉ Silk 2-0”
Sợi chỉ (suture):
Chiều dài: 75cm (30”) => chiều dài sợi chỉ = 75 cm = 30 inch
Đường kính: 3 (2/0) => số này nói lên đường kính sợi chỉ => chưa tưởng tượng được đường kính sợi chỉ bằng bao nhiêu nếu không có bảng đổi.
3 = gọi theo Metric (Hệ mét: dùng mét, kilôgam và lít làm đơn vị cơ sở)
2/0 = gọi theo USP (United States Pharmacopeia = Dược điễn Hoa Kỳ)
Số 0 càng nhiều thì đường kính chỉ khâu càng nhỏ.
Có sự tương đương của hai hệ USP và Metric

VD trên là sợi chỉ 2/0 = 2-0 = 00 => mô tả đường kính chỉ khâu (Diameter of suture)
Vậy sợi chỉ 2-0 có đường kính = 0.300-0.339 mm
Các bạn xem kỹ bảng trên sẽ hiểu rõ hơn; tại sao đặt tên là số 1, 2, 3 … trong hệ mét.
Các bạn sẽ nhức đầu vì không biết tương đương theo qui luật nào giữa số 0 và số mm
Kim khâu (needle)
3/8C = 3/8 circle curved (nhìn hình phía trên sẽ rõ những số 1/4, 3/8, 1/2, 5/8)
“Hình tam giác” = kim tam giác
“Hình tam giác” như Vd = Reverse Cutting (nhìn kỹ hình sẽ phân biệt được Cutting & Reverse Cutting)
24mm = needle length
3/8C = 3/8 circle curved (nhìn hình phía trên sẽ rõ những số 1/4, 3/8, 1/2, 5/8)
“Hình tam giác” = kim tam giác
“Hình tam giác” như Vd = Reverse Cutting (nhìn kỹ hình sẽ phân biệt được Cutting & Reverse Cutting)
24mm = needle length
Foley catheter
(Thông tiểu)
VD Thông tiểu với thông số kích thước như hình bên dưới
18Fr (6.0mm) – 30ml
30ml = Outlet Balloon Capacity
Fr = French
01 French tương đương với 1/3 mm
Đây là bảng đổi tương đương
18Fr = 6.0mm = Đường kính ngoài của thông tiểu.
(Thông tiểu)
VD Thông tiểu với thông số kích thước như hình bên dưới
18Fr (6.0mm) – 30ml
30ml = Outlet Balloon Capacity
Fr = French
01 French tương đương với 1/3 mm
Đây là bảng đổi tương đương
18Fr = 6.0mm = Đường kính ngoài của thông tiểu.
Theo Pink-Spring
Các bài viết khác:
- CME4: TIẾN BỘ TRONG CHĂM SÓC BỆNH NHÂN TIM MẠCH THẬN 2024: CƠ HỘI TỪ NHỮNG BẰNG CHỨNG MỚI - P2
- HƯỚNG DẪN CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BÀNG QUANG TĂNG HOẠT
- Khuyến cáo về chẩn đoán và điều trị bệnh thận mạn và một số bệnh lý thận
- Hướng dẫn điều trị nhiễm khuẩn đường tiết niệu
- MRI trong chẩn đoán ung thư bàng quang
- Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị ung thư tuyến tiền liệt ( VUNA cập nhật 2014)
- Hướng dẫn thực hành lâm sàng của KDOQI 2012 về bệnh thận mạn đái tháo đường
- Cập nhật về vai trò của liệu pháp Keto acid trong điều trị bảo tồn bệnh thận mạn theo tuyên bố đồng thuận quốc tế năm 2012
- Politano-Leadbetter ureteric reimplantation. Surgical Atlas
- Hướng dẫn điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu ở Việt nam










